Nie taki wilk straszny, jak go malują

Wilk pomaga zachować równowagę ekologiczną w lasach, utrzymując stan zwierząt kopytnych na znośnym dla gospodarki leśnej poziomie. Na terenie powiatu sztumskiego żyje kilkanaście osobników tego gatunku. W związku z prawdopodobnym pojawieniem się zwierzęcia w Kępinie i Zajezierzu  przypominamy, że wilk jest gatunkiem podlegających ochronie. Podpowiadamy też, że w Polsce od drugiej wojny światowej nie odnotowano śmiertelnego ataku na człowieka przez tego drapieżnika.

Nasze miasta coraz bardziej się rozlewają, jeszcze intensywniej rozbudowujemy obszary wiejskie, leśne ekosystemy przecinamy drogami, a na dzikich terenach budujemy kolejne inwestycje. Przez działalność człowieka wilki giną w wypadkach drogowych. Kurczą się ich bezpieczne miejsca do życia. 

Bezpieczeństwo wilków często zmniejszają też na co dzień turyści i mieszkańcy obszarów, na których żyją wilki. Podstawą naszych dobrych relacji powinno być odpowiednie zabezpieczanie swoich zwierząt domowych (przede wszystkim psów, które nie mogą być trzymane na łańcuchu, czy puszczane luzem po lesie) i gospodarskich (powinny być zabezpieczone np. ogrodzeniem elektrycznym), czy odpadów. Musimy też dbać o to, żeby dystans między ludźmi a wilkami się nie skracał. Dokarmianie wilków, tworzenie nęcisk przy ambonach czy w lasach, gdzie na wilki czekają nieetyczni fotografowi dzikiej przyrody to realne zagrożenia, z którymi musimy walczyć.

Wilk w gospodarce leśnej zmniejsza liczbę dzikich ssaków roślinożernych, takich jak jelenie czy sarny, które mogą uszkadzać młode drzewa i rośliny. W rolnictwie - ogranicza liczebność gatunków wyrządzających szkody w uprawach (m.in. dzików). Owszem sam wilk też powoduje straty w hodowlach, zdarzają się bowiem przypadki zagryzienia zwierząt gospodarskich jak owce, kozy, konie, krowy czy psy. Zwierzęta hodowlane to jednak zaledwie 2-3 procent pożywienia wilków. Poza tym wystarczy pastuch elektryczny czy pies pasterski i wilk nie podejdzie.

Sąsiedztwo wilków?

Wilki z natury są zwierzętami płochliwymi i unikają kontaktu z ludźmi, a zbliżanie się do siedzib ludzkich jest przejawem ich naturalnego instynktu, którym kierują się w poszukiwaniu pokarmu lub po prostu zwykła ciekawość. Jednak wilki, podobnie jak wszystkie inne dzikie zwierzęta, mogą zachować się w sposób trudny do przewidzenia, jeśli są prowokowane, chore lub zranione, a szczególnie wówczas, gdy zostały oswojone poprzez dokarmiane i przyzwyczajane do pobytu w pobliżu siedzib ludzkich.

Kiedy spotkasz wilka

Oddalaj się powoli, nie uciekaj, ewentualnie klaśnij w dłonie i wydawaj krótkie głośne dźwięki co jakiś czas, aby zniechęcić wilka do podchodzenia i podążania za Tobą. Gdy spacerując po lesie zobaczysz wilka  - bądź słyszalny i postaraj się zachować dystans – i pamiętaj, nie uciekaj!

Jeśli wilk zbliża się do Ciebie na odległość poniżej 30 m lub przygląda ci się zbyt długo i nie czujesz się komfortowo w tej sytuacji, albo też drapieżnik poszczekuje lub warczy na ciebie, podejmij następujące działania:

• Unieś ręce i machaj nimi w powietrzu. To rozprzestrzeni twój zapach, sprawi, że twoja sylwetka będzie lepiej widoczna i staniesz się większy (groźniejszy) w oczach obserwującego cię zwierzęcia.
• Pokrzykuj głośno ostrym tonem (lub zagwiżdż) w stronę wilka. To pozwoli mu zorientować się, że ma do czynienia z człowiekiem i że nie jest mile widziany.
• Wycofaj się spokojnie, możesz przyspieszyć dopiero, gdy masz pewność, że zwierzę jest daleko i nie interesuje się już tobą.

Ważne informacje

• NIGDY NIE DOKARMIAJ WILKÓW, nawet jeśli zwierzęta wyglądają na wychudzone i wymagające pomocy. Zamiast karmić lub próbować samodzielnie pomagać wilkowi, zawiadom natychmiast odpowiedni organ: Urząd Gminy i Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska,
  Jeśli mieszkasz w pobliżu lasu przetrzymuj odpadki spożywcze w szczelnych pojemnikach z pokrywami. Resztki żywności pozostawione na kompoście poza ogrodzeniem posesji, w szczególności kawałki mięsa i wędlin mogą zwabiać wilki. Zainstalowanie oświetlenia z czujnikami ruchu w pobliżu miejsc składowania odpadów kuchennych może pomóc w odstraszaniu wilków,
• Bądź świadom, że jakikolwiek jest powód pozostawiania lub udostępniania resztek żywności w lesie lub w jego pobliżu, wilki, a szczególnie młode osobniki, mogą uzależnić się od takiego źródła pokarmu i w efekcie nauczyć się postrzegać ludzi jako dostarczycieli pożywienia,
• Zawsze zwracaj uwagę i odpowiednio reaguj na sytuację z której wynika, że wilki regularnie żerują na pokarmie pozostawianym przez ludzi (nęciska, czatownie fotograficzne, kosze i doły na śmieci, kompostowniki, itp.),
• Jeśli znajdziesz w lesie szczenię wilka, NIGDY GO NIE DOTYKAJ ANI NIE ZABIERAJ Z SOBĄ, nawet jeśli wygląda na chore i skrajnie wycieńczone. Jeśli masz możliwość, zrób mu kilka zdjęć i zaznacz to miejsce w swoim telefonie (np. w Google Maps), albo zapamiętaj numer najbliższego słupka oddziałowego i natychmiast zawiadom RDOŚ.
• Jeśli dowiesz się, że ktoś przetrzymuje nielegalnie wilka w niewoli, dla dobra swojego i sąsiadów, natychmiast zawiadom RDOŚ.

Wilk spowodował straty?

Wszelkie przypadki pojawienia się wilków na terenach zamieszkałych, które mogą stanowić niebezpieczeństwo, powinny być niezwłocznie zgłaszane bezpośrednio do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, który powinien podjąć adekwatne do skali zagrożenia działania. Można zwrócić się także do najbliższego komisariatu policji albo do straży gminnej, jeżeli taka formacja funkcjonuje na terenie danej gminy. Obowiązek ten wynika z zapisów w art. 7 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, zgodnie z którym zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w tym sprawy związane z utrzymaniem porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli. Należy również zauważyć, że na podstawie ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym stworzono w Polsce system zarządzania kryzysowego, który działa na każdym szczeblu działania administracji publicznej poczynając od szczebla centralnego poprzez wojewódzki, powiatowy, a na szczeblu gminnym kończąc. Kierowanie monitorowaniem, planowaniem, reagowaniem i usuwaniem skutków zagrożeń na terenie gminy należy do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Ponadto w przypadku zauważenia wilków, szczególnie tych, które zachowują się w sposób nietypowy, zalecane jest powiadomienie właściwego miejscowo powiatowego lekarza weterynarii. Zgodnie z art. 52 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody w stosunku do zwierząt objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone m.in. zakazy umyślnego płoszenia lub niepokojenia. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 roku w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt wilk jest objęty ochroną ścisłą. Na podstawie § 6 ust. 2 ww., w stosunku do dziko występujących zwierząt oznaczonych w załączniku nr 1 symbolem (1), do jakich należy między innymi wilk, został wprowadzony zakaz umyślnego płoszenia lub niepokojenia. W sytuacjach nagłych, wymagających natychmiastowej interwencji, tj. zagrażających życiu bądź zdrowiu ludzi lub zwierząt, kiedy wniosek o umyślne płoszenie, niepokojenie lub ostatecznie uśmiercenie nie może być przeprowadzony w formie pisemnej, ww. decyzje mogą być wydane ustnie (art. 14 § 2 kpa), po rozpatrzeniu wniosku złożonego drogą telefoniczną. W tym celu należy skontaktować się telefonicznie z Generalną Dyrekcją Ochrony Środowiska, pod numery telefonów podane na stronie internetowej urzędu lub Ministerstwa Środowiska (gdy zdarzenie ma miejsce na terenie parku narodowego)- dokładnie tłumaczy Marek Wojtowicz, starszy specjalista SL ds. Zagospodarowania Lasu z Nadleśnictwa.

Przydatne linki:

https://www.polskiwilk.org.pl/ochrona-inwentarza 

https://www.polskiwilk.org.pl/jak.../po-sasiedzku-z-wilkami 

https://www.polskiwilk.org.pl/.../dlaczego-wilki-zabijaja... 

https://ibs.bialowieza.pl/.../inwe.../podstawowe-wiadomosci/